Beschrijving Bakstenen Duitse WO II Manschappenverblijven in de regio Mariakerke - Wondelgem

Vestingsbouw directe omgeving Gent.

Beschrijving en localiseren verschillende gekende structuren.

MA 12 : Bakstenen manschappenverblijf langs Eeklostraat (gesloopt voor 2008)

Algemene beschrijving van de structuur

De bakstenen manschappenbunkertjes zijn volledig in baksteen opgetrokken met muren van een kleine meter dik. Enkel het dak is uitgevoerd in beperkt gewapend beton. De draagstructuur van dit dak bestond uit spoorwegrails of I-profielen waartussen een bekisting van houten plankjes werd gelegd. Dit hout diende als verloren bekisting maar ook tegen afspringend beton. Dit hout is op vele plaatsen nog vrij intact aanwezig. De bunkertjes hebben allen zo goed als dezelfde structuur. Ze omvatten telkens 2 identieke elkaars spiegelbeeld zijnde, kamertjes die vooraan tegen de ramen of achteraan met een tussendeur met elkaar verbonden waren. Beide kamers hebben een smalle toegangsdeur volledig links en rechtsvooraan van de bunker. Tussen deze twee deuren heeft elke kamer één raam.

Ook de dakstructuur is ook ongeveer 1 meter dik. Alle bunkers hebben ook door dit dak ventillatieschachten zitten maar deze zitten niet echt altijd identiek qua locatie. Hier bleek men wel beperkt wat aan te passen volgens wat allicht voor de locatie van de structuur het best uitkwam. Deze ventillatieschachten leiden op het dak naar schouwen die men bij enkele structuurtjes nog kan terugvinden.

Heel wat van deze structuurtjes (zeker 2/3) zijn ondertussen verdwenen en gesloopt. Degenen die nog bestaan zijn ofwel zwaar vervallen of in het beste geval mee opgenomen bij de woning waar ze nog te vinden zijn, vaak als berghok.

Enkele structuren dragen zeker nog sporen van projectielinslagen. Het waren duidelijk schuilplaatsen voor manschappen. Ze waren zeker niet in staat zware rechtstreekse voltreffers te verdragen daar ze hoofdzakelijk uit baksteen waren opgetrokken. Ze boden enkel weerstand tegen scherven, geweervuur en niet rechtstreekse projectielinslagen.

Specifiek bij deze structuur

Deze manschappenbunker bevond zich ongeveer in lijn met nog 3 gelijkaardige structuren langs de Eeklostraat. Origineel was dit de rand van het domein van het Kollekasteel, gescheiden van de Eeklostraat door middel van een kasteelgracht. Heden zou hij gestaan hebben tussen 2 bestaande woningen langs de Eeklostraat.

Grondplannetje manschappenstructuren Mariakerke Wondelgem
Detail van de cluster van structuren dat hier ooit stond zuidelijk van de Groenestaakstraat ter hoogte van het kruispunt met de Eeklostraat. (Collectie: Peter Taghon)

Dit is ingezoomd op de Eeklostraat nabij de achterzijde van het voorheen eveneens tot het Kollekasteel behorende domein. Je ziet de structuur liggen als 2 vierkantjes naast elkaar. Men heeft telkens dus elk bunkertje dat als 2 kamers is opgebouwd, getekend als 2 vierkantjes. het duidt ook meteen de oriëntatie aan van de structuur.

Dit is dus structuur 17 die als functie "KNF" wordt aangeduid. Dit slaat op structuren opgetrokken voor "KNA 489", de 'Korps-Nachschubführer". Dit waren de diensten die instonden voor de troepenversterkingen en aanvullingen. Er is zuidelijk van deze verdwenen structuur ook sprake van 2 "Krw Boxe", garageboxen voor "krankenwagens", ambulances. In totaal waren er 4 dergelijke structuren die aan de zuidkant van dit steunpunt die deel uitmaakten van dit KNF.

Bewerkte luchtfoto Google Earth met in het rood aangeduid, de locatie waar de ondertussen ook verdwenen manschappenstructuur stond.
Streetview beeld van waar de structuur ooit moet hebben gestaan. Hij zou allicht heel kortbij de woning hebben gestaan, zelfs deels op dezelfde locatie.

Gebruikte externe bronnen

  • Buskruit en Sauerkraut - Materiele oorlogsbronnen in Gent - Georges Antheunis en Marie Christine Lalemant - p103.
  • Gent - September 1944 - J.P. Marchal
  • Informatie doorgekregen via Mr Jos De Baets - Mariakerke
  • Originele kaartjes en detailuitleg: Peter Taghon